Voorlopig advies om blootstelling aan ozon te voorkomen bij aluminium- en RVS-lassen
18 juni 2025
Op basis van recente metingen
Hoewel 5xbeter nog geen Verbetercheck heeft voor aluminiumlassen, raden we op basis van recente metingen dringend aan om bij MIG-lassen van aluminium een verseluchtkap TH2/TH3 te dragen met actief koolfilter. Bij TIG- en MAG-lassen van RVS kan de lasser uit voorzorg een actief koolfilter gebruiken.
De Nederlandse Arbeidsinspectie constateert dat bedrijven die aluminiumlassen vaak geen blootstellingsbeoordeling hebben. Ze moeten die beoordeling alsnog uitvoeren. 5xbeter heeft nog niet voldoende meetgegevens om aluminiumlassen in de Verbetercheck Lasrook op te nemen. Wel hebben we onlangs metingen gedaan om te bekijken in hoeverre er ozon wordt gevormd bij aluminium- en RVS-lassen.
Wat is het risico van ozon?
Tijdens lassen wordt rondom het lasbad ozon gevormd onder invloed van UV-straling. Ozon is irriterend voor de ogen en luchtwegen. Inademing van het gas kan astma-achtige klachten veroorzaken. Ozon kan ook effect hebben op het centrale zenuwstelsel, wat tot hoofdpijn en verminderde concentratie leiden.
Wat zijn veilige grenswaarden voor ozon?
Ozon heeft een publieke grenswaarde van 0,12 mg/m3 voor een tijdgewogen gemiddelde van 1 uur (TGG 1 uur). Er zijn in Nederland voor ozon geen grenswaarden voor 8 uur of voor 15 minuten bepaald. In andere landen variëren de grenswaarden voor 8 uur tussen de 0,1 mg/m3 en 0,2 mg/m3. En de waarden voor 15 minuten variëren tussen de 0,2 mg/m3 en 0,6 mg/m3. Op basis daarvan kiest 5xbeter voor een private grenswaarde van 0,1 mg/m3 voor 8 uur.
Ozon-metingen bij aluminiumlassen
5xbeter heeft ozon-metingen uitgevoerd buiten de lashelm (in de ademzone lasser), op 2 meter afstand en op 5 meter afstand. Er is gemeten bij TIG- en MIG-lassen (massieve draad) aan aluminium.
- Bij aluminium TIG-lassen meten we nauwelijks of geen ozon in de ademzone of op 2 of 5 meter afstand. De meeste meetresultaten liggen onder de detectiegrens.
- Bij aluminium MIG-lassen meten we wel concentraties ozon boven de grenswaarde in de ademzone buiten de kap. Op afstand (2 en 5 meter ) meten we nauwelijks ozon.
Ozon-metingen bij RVS-lassen
5xbeter heeft ook ozon-metingen uitgevoerd bij het MAG-lassen van RVS, zowel binnen als buiten de helm (ademzone lasser), op 2 en op 5 meter afstand. We meten buiten de laskap in een enkel geval concentraties die boven de grenswaarde komen. Op afstand meten we vrijwel geen ozon. Binnen de lashelm blijft de blootstelling ruim onder de grenswaarde. Bij deze metingen gebruikte de lasser een combifilter met actieve kool. Actieve kool bindt het ozon effectief.
Metingen bij TIG- en MAG-lassen van RVS in laboratoriumomstandigheden laten zien dat de grenswaarden voor ozon lassen overschreden kunnen worden. 5xbeter gaat dat binnenkort nader onderzoeken in de praktijk.
De conclusies op een rij:
- Ozon wordt snel afgebroken in de lucht en speelt op enkele meters afstand geen rol meer.
- Bij TIG-lassen van aluminium wordt vrijwel geen ozon gevormd.
- Bij MIG-lassen van aluminium komen verhoogde concentraties ozon voor in de ademzone.
- Bij TIG- en MAG-lassen van RVS komen mogelijk verhoogde concentraties ozon voor.
Het advies van 5xbeter
- Lassen van aluminium in het algemeen: zorg voor een blootstellingsbeoordeling.
- MIG-lassen van aluminium: het dringende advies is om een verseluchtkap TH2/TH3 te dragen met actief koolfilter dat ozon afvangt. Pas waar mogelijk effectieve bronafzuiging toe. Doe dat ook bij het schuren en polijsten om stofblootstelling te voorkomen, zie ook de adviezen voor stofvrijwerken van TNO.*
- TIG- en MAG-lassen van RVS: laat de lasser uit voorzorg een actief koolfilter gebruiken. Pas verder de maatregelen uit de Verbetercheck toe, waaronder zo mogelijk effectieve bronafzuiging.
- Bij TIG-lassen van aluminium zijn voor wat ozon betreft geen extra maatregelen nodig.
Heb je nog vragen over blootstelling aan ozon of stof of andere vragen overlas rook? Stel ze aan een Verbetercoach via info@5xbeter.nl.
* Het viel bij de metingen op dat er bij MIG-lassen van aluminium veel werd geschuurd en gepolijst.