Veelgestelde vragen

5xbeter is een project van de vijf cao-partijen in de metaalbewerking en metalektro: Koninklijke Metaalunie, FME, FNV Metaal, CNV Vakmensen en De Unie. Het doel van het project is het verbeteren van de veiligheid en gezondheid in de bedrijven die onder de genoemde metaal-cao’s vallen. De twee belangrijkste manieren waarop 5xbeter dit doet:

• De ontwikkeling van de arbocatalogus (die 5xbeter Verbeterchecks noemt) voor de belangrijkste arborisico’s in de metaal;
• De beschikbaarheid van Verbetercoaches die bedrijven en werknemers adviseren en ondersteunen ten behoeve van een goede implementatie van de arbocatalogus in de bedrijven.

Alle producten en diensten van 5xbeter zijn kosteloos beschikbaar voor bedrijven die vallen onder de metaalbewerking- en metalektro-cao. 5xbeter bestaat sinds 2006.

Alhoewel alle producten van 5xbeter openbaar beschikbaar zijn op 5xbeter.nl is 5xbeter bedoeld voor alle bedrijven (en iedereen die daarin werkt) die vallen onder de metaalbewerking- en metalektro-cao.
Bedrijven uit andere branches kunnen wel gebruikmaken van de producten op de website en de arbocatalogus, maar zij moeten zich realiseren dat de producten van 5xbeter zijn gemaakt (en in het geval van de arbocatalogus zijn goedgekeurd) voor de metaal.
De Verbetercoaches en sommige producten, zoals de workshops Nieuwkomers, zijn exclusief beschikbaar voor iedereen die werkt in de metaalbewerking en metalektro.

5xbeter en de Nederlandse Arbeidsinspectie (voorheen Inspectie SZW) hebben een andere achtergrond en verantwoordelijkheid:

• 5xbeter is een brancheproject en ontwikkelt de arbocatalogus waarmee bedrijven invulling kunnen geven aan hun verplichtingen volgend uit de Arbowet;
• De Nederlandse Arbeidsinspectie is een overheidsorganisatie die:
  • toetst of de arbocatalogus voldoet aan de Arbowet en
  • controleert of bedrijven voldoen aan de Arbowet. Hierbij gebruikt de Nederlandse Arbeidsinspectie de arbocatalogus als referentiekader.

De Nederlandse Arbeidsinspectie verwijst bedrijven in de metaal regelmatig door naar 5xbeter.

Een arbocatalogus bevat werkwijzen, richtlijnen en oplossingen waarmee bedrijven aan de Arbowet kunnen voldoen. 5xbeter heeft arbocatalogi voor de belangrijkste arborisico’s in de metaal opgesteld.
Een arbocatalogus wordt getoetst door de Nederlandse Arbeidsinspectie. Na goedkeuring weten bedrijven dat wanneer zij werken conform de arbocatalogus, ze voldoen aan de Arbowet.

Toepassing van de arbocatalogus is niet verplicht. Bedrijven kunnen ook besluiten op een alternatieve wijze invulling te geven aan de Arbowet. Deze bedrijven kunnen dan wel meer werk hebben om -bij een bezoek van de Nederlandse Arbeidsinspectie- aan te tonen dat ze conform de Arbowet te werk gaan.

Bij 5xbeter zijn de arbocatalogi verwerkt in Verbeterchecks: praktische en digitale instrumenten waarmee iedereen kan toetsen of er veilig en gezond gewerkt wordt en welke verbeterpunten er eventueel zijn.

De arbocatalogus van de metaal is volledig verwerkt in de Verbeterchecks. Deze zijn te vinden op 5xbeter.nl. Voor praktisch alle Verbeterchecks zijn brochures en andere middelen beschikbaar waarin een toelichting gegeven wordt op de belangrijkste regels, richtwaarden en oplossingen uit de arbocatalogus voor een bepaald onderwerp. Deze zijn gratis te bestellen of downloaden op 5xbeter.nl.

De arbocatalogus van de metaal kan niet gedownload worden. Mensen die de arbocatalogus willen gebruiken, doen dat door de Verbeterchecks in te vullen en toe te passen. De Verbeterchecks zijn te vinden op 5xbeter.nl. Voor praktisch alle Verbeterchecks zijn brochures en andere middelen beschikbaar waarin een toelichting gegeven wordt op de belangrijkste regels, richtwaarden en oplossingen uit de arbocatalogus voor een bepaald onderwerp. Deze zijn gratis te bestellen of downloaden op 5xbeter.nl. 

Een Verbetercheck is een digitaal instrument, volledig gebaseerd op de arbocatalogus. Er is een Verbetercheck voor elk arborisico waarvoor 5xbeter een arbocatalogus heeft ontwikkeld. Alle Verbeterchecks zijn te vinden op 5xbeter.nl.
Omdat een Verbetercheck gericht is op een individueel bedrijf, werkplek of machine, is het voor duurzaam gebruik van de Verbeterchecks nodig om een account aan te maken. 5xbeter bewaart vervolgens (digitaal en conform privacywetgeving) de resultaten in een database, zodat gebruikers naar wens de resultaten nog eens kunnen inzien of de Verbetercheck aan kunnen passen na verloop van tijd.

Het invullen van een Verbetercheck komt neer op het beantwoorden van vragen. Aan iedere Verbetercheck ligt een rekenmodel ten grondslag om risico’s te beoordelen. Na het beantwoorden van alle vragen, verschijnt de beoordeling van het bedrijf, de werkplek of de machine: het resultaat. Hierbij werken alle Verbeterchecks met een stoplichtmodel. Afhankelijk van het resultaat krijgt de gebruiker een plan van aanpak aangeboden, waarmee toegewerkt kan worden naar een verbetering van de situatie.

Voordat de Verbeterchecks (en arbocatalogi) ontwikkeld werden, moesten de arborisico’s vaak door middel van metingen (geluid, lasrook, et cetera) beoordeeld worden. De Verbeterchecks zijn gebaseerd op vele metingen uit de branche of risicobeoordelingsmodellen. Daarom hoeft een individueel bedrijf dat gebruikmaakt van de Verbetercheck geen metingen meer uit te voeren.

Een Verbetercheck is volledig gebaseerd op de arbocatalogus, die is goedgekeurd door de Nederlandse Arbeidsinspectie. Daarmee heeft de Verbetercheck dezelfde status als de arbocatalogus: wanneer er gewerkt wordt met de Verbetercheck en het daaruit volgende plan van aanpak, is dit in lijn met de arbocatalogus en daarmee met de Arbowet.

Voordat de Verbeterchecks (en arbocatalogi) ontwikkeld werden, moesten de arborisico’s vaak door middel van metingen (geluid, lasrook, et cetera) beoordeeld worden. De Verbeterchecks zijn gebaseerd op vele metingen uit de branche of risicobeoordelingsmodellen. Daarom hoeft een individueel bedrijf dat gebruikmaakt van de Verbetercheck geen metingen meer uit te voeren.
Wel is het mogelijk dat een Verbetercheck niet van toepassing is op de situatie in uw bedrijf en de risicobeoordeling op een alternatieve manier uitgevoerd moet worden. Bij twijfel: neem contact op met een Verbetercoach.

De (branche-)RI&E is bedoeld om alle risico’s in een bedrijf te inventariseren en te evalueren of en hoe deze beheerst (kunnen) worden. Voor die arborisico’s waar een Verbetercheck voor beschikbaar is, kan deze gebruikt worden als onderdeel van de RI&E voor dat betreffende risico. De beoordelingssystematiek van een Verbetercheck is namelijk vergelijkbaar met de systematiek die in een RI&E gebruikt wordt. De branche-RI&E die ontwikkeld is voor de metaalbewerking, verwijst (waar beschikbaar) een-op-een door naar de Verbeterchecks van 5xbeter.
Vaak komt er uit een RI&E naar voren dat een bepaald arborisico nader geïnventariseerd dient te worden (vaak schadelijk geluid of fysieke belasting). De Verbeterchecks kunnen heel goed ingezet worden om deze nadere inventarisatie mee uit te voeren. Dat is vaak makkelijker en goedkoper dan aanvullende onderzoeken of metingen.

Een Verbetercoach is iemand die namens 5xbeter bedrijven en werknemers coacht bij het toepassen van de Verbeterchecks en het uitvoeren van het plan van aanpak. Verbetercoaches zijn arbeidshygiënist, veiligheidskundige en/of ergonoom en hebben door hun functie een berg ervaring en kennis over veilig en gezond werken in metaalbedrijven.
Het gebruik van een Verbetercoach is exclusief voor bedrijven uit de metaalbewerking en metalektro en is geheel kosteloos. De Verbetercoaches zijn te bereiken via de Verbeterlijn (0800 – 555 50 05) en info@5xbeter.nl.

Een coach is er om iemand op weg te helpen, zodat deze zelfstandig verder kan. Zo zien we het werk van een Verbetercoach ook. Het ene bedrijf heeft daarbij meer ondersteuning nodig dan het andere: de Verbetercoaches schatten zelf in wat reëel is.
De metaal is een grote branche met zeer veel bedrijven. Vandaar dat de Verbetercoaches hun tijd goed moeten verdelen. We verwachten van bedrijven die gebruikmaken van een Verbetercoach dat ze zoveel mogelijk werk zelf verrichten. Daarnaast beloont 5xbeter de bedrijven die een hoger ambitieniveau hebben: hoe meer bedrijven willen bereiken, des te meer ondersteuning zij kunnen verwachten van een Verbetercoach. Daarnaast krijgen ze beschikking over meer hulpmiddelen en diensten van 5xbeter. 

VCA levert een goede basis om aan de Arbowet te voldoen. Het certificaat wordt afgegeven door een certificerende instelling.
Een van de hoofdstukken is VGM-risicobeheer. 5xbeter verzorgt de Arbocatalogus voor de metaalbranche. De Verbeterchecks van 5xbeter (getoetst en goedgekeurd door de Nederlandse Arbeidsinspectie) en de hieruit voortkomende Plannen van Aanpak kunnen prima toegepast worden voor het VGM-risicobeheer.
Met de Verbeterchecks bepaal en evalueer je de risico’s voor lasrook, schadelijk geluid, machineveiligheid en fysieke belasting conform artikel 2.1 van de VCA checklist. Bovendien biedt 5xbeter op de metaal toegesneden advisering. De Verbetercoaches van 5xbeter geven kosteloos advies over praktische oplossingen specifiek voor de metaal. Zij hebben kennis van de goede praktijken in de branche.
Om risico’s echt te beheersen is het juiste veiligheidsgedrag van medewerkers natuurlijk essentieel. Verbetercoaches geven ook interactieve toolboxen, waarmee het veiligheidsbewustzijn van medewerkers wordt vergroot (hoofdstuk 3 VCA-checklist: opleiding, voorlichting en instructie).

Een machine die na 1995 voor het eerst in de handel werd gebracht, moet voorzien zijn van een CE-markering. CE staat voor Conformité Européenne. Dit betekent in overeenstemming met de Europese regelgeving. Machines die voor eigen gebruik worden gebouwd, moeten ook CE-gemarkeerd worden. Oudere machines dienen te voldoen aan de richtlijn Arbeidsmiddelen, waarbij een CE-markering niet verplicht is.

De CE-markering is geen keurmerk. Het doel van de CE-markering is tweeledig: enerzijds de vrije handel binnen de lidstaten te bevorderen en anderzijds de veiligheid in het gebruik van de producten verhogen. Een veel voorkomende en onterechte aanname is dat een machine met CE-markering een veilige machine is. Anderzijds is een machine zonder CE-markering ook niet per definitie een onveilige machine. De CE-markering geeft aan dat de machine conform de Europese richtlijnen is geproduceerd. Ook nieuwe CE gemarkeerde machines moet de gebruiker controleren op rest risico's en daarvoor zo mogelijk maatregelen nemen. Het is niet toegestaan om wijzigingen aan een CE-gemarkeerde machine aan te brengen, tenzij hiermee de veiligheid vergroot wordt.

De leverancier moet bij een CE gemarkeerde machine een 'verklaring van overeenkomst' verstrekken, met tevens een Nederlandstalige handleiding. Het is aan te raden deze handleiding in de voorlichting/instructie aan medewerkers te betrekken. De Nederlandse Arbeidsinspectie let in geval van een ongevallenonderzoek op de aanwezigheid van deze handleiding en raadpleegt de inhoud hiervan.

Volgens de Arbowet mag een leerling van 12 jaar of jonger in een bedrijf geen arbeid verrichten tijdens de snuffel- of arbeidsoriënterende stage. Er staat echter niets over of een leerling jonger of ouder dan 12 jaar in het bedrijf aanwezig mag zijn, zonder dat hij of zij arbeid verricht.

De Nederlandse Arbeidsinspectie houdt toezicht op het verrichten van arbeid conform de Arbowet. Wanneer er geen arbeid verricht wordt, zijn de eisen voor jeugdigen, jongeren en leerlingen uit de Arbowet niet van toepassing. Snuffelstages gaan in principe niet over het verrichten van arbeid. Daar waar een snuffelstage wordt ingevuld als aanwezig zijn op de werkvloer, waarbij geen enkele arbeid/werkhandeling wordt verricht en de snuffelstagiair enkel observeert, is geen sprake van werkzaamheden. Feitelijk zijn dat dus kijkdagen in plaats van snuffelstages.

Wel is het goed in dit kader artikel 10 Arbowet te noemen: wanneer arbeid door werknemers in het bedrijf gevaar voor veiligheid en gezondheid oplevert voor derden, moeten maatregelen worden genomen om dat gevaar te voorkomen. Omdat de “derden” hier kinderen zijn, verdient dit veel aandacht. De lijn tussen alleen kijken en niet aankomen en even bij een machine meedoen of in de buurt zijn van een bewerking die risico’s inhoudt, is een dunne.

Tot slot kan het zijn dat aansprakelijkheidsverzekeraars voorwaarden stellen, die bepalen dat kinderen niet in een werkplaats mogen komen. Hier heeft de Nederlandse Arbeidsinspectie geen bemoeienis mee.

5xbeter wordt bekostigd op cao-basis vanuit de sociale fondsen in de metaalbewerking en de metalektro. Bedrijven en werknemers betalen dus allemaal gezamenlijk mee aan 5xbeter en kunnen er daarom kosteloos gebruik van maken. 

Het is mogelijk om ingevulde verbeterchecks over te zetten naar een ander account indien dit nodig is. Lever hiervoor de volgende informatie aan:

• Naam nieuwe ‘eigenaar’ .

• E-mailadres nieuwe ‘eigenaar’ .

• Bedrijf nieuwe ‘eigenaar’ .

• E-mail account huidige ‘eigenaar’ van het bedrijf.

• E-mail account nieuwe ‘eigenaar’ van het bedrijf (let op: hiervoor moet eerst een account worden aangemaakt).

• Reden overdragen account.

Mail deze informatie naar info@5xbeter.nl . Wij zullen dan het verzoek in behandeling nemen.

• Log in op www.5xbeter.nl.

• Klik op 'Mijn Bedrijven' en vervolgens bij het bedrijf waar je iemand voor wilt uitnodigen op: "Bekijk Verbeterchecks".

• Onderaan het overzicht van verbeterchecks behorende bij het gekozen bedrijf staat de link: "Nodig iemand uit om mee te kijken". Met die optie kun je vervolgens iemand uitnodigen om mee te kijken of te laten meewerken. Let op, deze optie is alleen zichtbaar voor de eigenaar van het bedrijf(een uitgenodigd persoon kan niet iemand uitnodigen)
  

Voorbeeld uitnodigen meekijken Gevaarlijke Stoffen

Er kunnen verschillende redenen zijn waardoor een gemachtigde gebruiker niet kan meewerken in register Gevaarlijke stoffen.

1. Zijn de juiste instellingen geselecteerd bij de account eigenaar? De account eigenaar moet hiervoor de volgende stappen ondernemen: ga naar ‘Mijn bedrijven’. Klik op ‘Bekijk Verbeterchecks’ en scroll naar Register Gevaarljke stoffen. Klik dan op de optie: ‘Nodig iemand uit om mee te kijken’.

2. De account eigenaar moet eenmalig inloggen en het toegang tot het register te verifiëren. De verificatie gaat via een login op OOM, portaal Metaalunie of portaal FME. Nadat de account eigenaar de verificatie heeft doorlopen voor het register Gevaarlijke stoffen zullen alle uitgenodigde gebruikers toegang hebben.

Gegevens aanpassen kan door de volgende stappen:

• Inloggen op account 5xbeter.

• Ga naar Mijn bedrijven.

• Klik op 'bekijk verbeterchecks' van het desbetreffende bedrijf.

• Aan de linkerkant zie je 'Bedrijfsgegevens', klik hier op. Op deze pagina kan je gegevens aanpassen zoals de naam van het bedrijf.
  
  

Hoe kan ik een bedrijf verwijderen? 
Dit kan volgens de volgende stappen:

• Inloggen op account 5xbeter.

• Ga naar Mijn bedrijven.

• Klik op 'bekijk verbeterchecks' van het desbetreffende bedrijf.

• Verwijder eerst de verbetercheck, deze staan onderaan de pagina ( selecteer de verbetercheck en klik op het prullenbakje).

• Ga daarna naar 'Bedrijfsgegevens' aan de linkerkant.

• Onderaan heb je de optie 'Verwijder bedrijf', klik hierop.